Co reguluje rytmy dobowe i jaki ma to wpływ na zdrowie skóry

Odkąd pojęcie rytmów dobowych weszło do powszechnego obiegu i głównego nurtu narracji dzięki przyznanej w 2017 r. Nagrodzie Nobla, kwestia regulacji rytmów dobowych znalazła się w centrum wielu innowacyjnych podejść i metod leczenia. 

Przełomowe wysiłki poczynione w dziedzinie kosmetologii umożliwiły niedawno odkrycie oddziaływania rytmów dobowych na zdrowie skóry, otwierając w ten sposób drzwi do rewolucyjnych metod leczenia. W szczególności badania nad wewnętrznymi zegarami organizmu odkrywają możliwości dla nowej nauki w służbie zdrowego i zrównoważonego starzenia się, umożliwiając jednocześnie lepsze zrozumienie związku między zakłóceniami rytmu dobowego a szeregiem problemów skórnych, w tym przedwczesnym starzeniem się i zmniejszoną skutecznością działania bariery ochronnej skóry. 

W tym kontekście zrozumienie podstaw naukowych stojących za mechanizmem regulacji rytmów dobowych jest kluczowe dla opracowywania receptur naturalnych produktów do pielęgnacji skóry, które będą w stanie wspierać jej zdrowy cykl.

Zrozumienie rytmu dobowego

Rytm dobowy to 24-godzinny cykl, który wpływa na cykl snu i czuwania u człowieka, a także na produkcję hormonów i metabolizm. 

Cykl ten, często nazywany wewnętrznym zegarem organizmu, regulowany jest przede wszystkim przez jądro nadskrzyżowaniowe (SCN) – obszar mózgu odbierający jasne i ciemne sygnały: gdy SCN wykryje światło, uruchamia produkcję kortyzolu – hormonu, który wspiera proces czuwania; gdy zapada ciemność, SCN sygnalizuje konieczność produkcji melatoniny – hormonu odpowiedzialnego za regulację rytmu snu.

Badania dotyczące mechanizmu regulującego rytm dobowy skupiały się na kwestiach związanych z zakłóceniami tego właśnie cyklu. Nagłe zmiany w cyklach lub zakłócenia w rytmie snu powodują uwalnianie melatoniny w sposób niezgodny z naturalnymi sygnałami świetlnymi. Konsekwencje tego zjawiska powiązane są z licznymi problemami: od chorób metabolicznych po zaburzenia funkcji poznawczych i upośledzenie układu odpornościowego (Zisapel, 2018).

Regulowanie cyklu dobowego ma zatem dalekosiężne konsekwencje dla ogólnego stanu zdrowia, obejmujące także regenerację skóry i mięśni. W związku z tym ostatnie odkrycia naukowe, opisane w dwóch uzupełniających się artykułach badawczych (opublikowanych jednocześnie w czasopismach Science i Cell Stem Cell przez zespół naukowców z UPF i IRB Barcelona) ujawniają, że centralny i obwodowy zegar dobowy koordynują swoje wzajemne funkcjonowanie, regulując codzienną aktywność skóry i mięśni. Koordynacja pomiędzy tymi dwoma zegarami (centralnym i obwodowym) gwarantuje 50% dobowych funkcji tkanek, w tym witalnych procesów, takich jak cykl komórkowy, naprawa DNA, aktywność mitochondriów i metabolizm. W związku z powyższym synchronizacja pomiędzy centralnym zegarem mózgowym a zegarami obwodowymi zapobiega przedwczesnemu starzeniu się mięśni i poprawia sposób ich funkcjonowania. Badanie to okazuje się szczególnie fascynujące, gdyż sugeruje nowe strategie przeciwdziałania procesowi starzenia się poprzez modulację rytmu dobowego.

Odpowiedzi na trzy często zadawane pytania dotyczące rytmu dobowego

Jaka część mózgu reguluje rytm dobowy?

Jądro nadskrzyżowaniowe (SCN), które składa się z 20 000 komórek nerwowych i zlokalizowane jest w podwzgórzu, pełni rolę głównego systemu regulującego rytm dobowy.

Który hormon reguluje rytm dobowy?

Głównym hormonem powiązanym z rytmami dobowymi, wydzielanym przez szyszynkę, jest melatonina. Ten wydzielany w nocy hormon napędzany jest przez ośrodki dobowe mózgu, a jego rozregulowanie skutkuje zaburzeniami snu i rytmów dobowych. Melatonina jest również powiązana z regulacją układu immunologicznego oraz modulacją pracy hormonów przysadki i nadnerczy (Malhotra i in., 2004).

Jak zresetować rytm dobowy?

Pytanie o to, co reguluje rytmy dobowe, znajduje się w centrum innowacyjnych terapii skupiających się na wewnętrznych zegarach organizmu i ich wpływie na zdrowie. Dotyczy to również osób, które szukają sposobów na zresetowanie rytmów dobowych w ramach holistycznych zabiegów pielęgnacyjnych.

Oprócz stosowania naturalnych produktów do pielęgnacji skóry, istnieje również szereg kluczowych wyborów dotyczących stylu życia, które pomagają uregulować rytmy dobowe:

• Stały harmonogram snu, czyli kładzenie się i wstawanie każdego dnia o tej samej porze, nawet w weekendy. 
• Ograniczenie czasu spędzanego przed ekranem przed snem, gdyż emitowane przez urządzenia elektroniczne niebieskie światło może zakłócać sen. Właśnie w tym kontekście kluczowym trendem staje się pielęgnacja skóry mająca za cel jej ochronę przed światłem niebieskim. 
• Stworzenie relaksującej rutyny przed snem poprzez wykonywanie uspokajających czynności, takich jak czytanie lub ciepła kąpiel.
• Stosowanie technik redukcji stresu (takich jak medytacja lub joga), gdyż przewlekły stres może zakłócić rytm dobowy.
• Ekspozycja na naturalne światło i spędzanie czasu na świeżym powietrzu w ciągu dnia, co umożliwia dostarczanie właściwych informacji i wskazówek do jądra nadskrzyżowaniowego (SCN).

Jak rytm dobowy wpływa na skórę? Co mówi na ten temat nauka?

Oprócz opisanego powyżej wpływu na ogólny stan zdrowia, zakłócenie zegara dobowego pociąga za sobą również szereg konsekwencji dla zdrowia skóry. 

W ramach inicjatyw badawczych przeanalizowano związek między rytmami dobowymi a przeznaskórkową utratą wody i proliferacją keratynocytów (Matsunaga i in., 2014); a także jego wpływ na funkcję bariery skórnej. Stwierdzono, że przepuszczalność skóry jest wyższa wieczorem i w nocy niż rano (Yosipovitch i in., 1998).

Analizując efekty działania rytmów dobowych i zdrowia skóry, należy wziąć pod uwagę dwa główne obszary: 

• Naprawa komórkowa.

Zrozumienie mechanizmu naprawy uszkodzeń skóry i rytmów dobowych leży u podstaw pielęgnacji skóry opartej na rytmie dobowym. Mówiąc prościej, komórki skóry wykazują wzmożoną aktywność regeneracyjną w nocy, kiedy poziom melatoniny jest wysoki. Jest to moment detoksykacji komórkowej, czyli procesu, w którym komórki usuwają szkodliwe substancje, toksyny i komórkowe produkty uboczne. 

Ponieważ detoksykacja komórkowa wykazuje rytmiczne wzorce aktywności, które są ściśle regulowane przez zegar dobowy, zajęcie się cyklem dobowym stanowi kluczowe posunięcie promujące detoksykację komórkową, wspierając w ten sposób procesy zapewniające komórkom utrzymanie ich normalnego funkcjonowania i ogólnego stanu zdrowia.

• Działanie przeciwutleniające

Z jednej strony na antyoksydacyjną obronę organizmu może wpływać rytm dobowy, w związku z czym ulega ona zmianom w ciągu dnia.

Za tymi mechanizmami stoi melatonina, która – jak stwierdzono – jest „niezwykle skuteczna w zmniejszaniu stresu oksydacyjnego w wyjątkowo dużej liczbie okoliczności” zarówno poprzez „bezpośrednią detoksykację reaktywnego tlenu i reaktywnych form azotu, jak i pośrednio, poprzez stymulację enzymów antyoksydacyjnych przy jednoczesnym tłumieniu aktywności enzymów prooksydacyjnych, czyli sprzyjających powstawaniu wolnych rodników tlenowych” (Pazyar i in., 2016).

Circanblue™: naturalny składnik resynchronizujący rytm dobowy skóry

Zaangażowanie firmy Provital w innowacyjną naukę o kosmetyce naturalnej stoi za wprowadzeniem na rynek preparatu o nazwie Circanblue™ – biotechnologicznego rozwiązania wegańskiego, będącego w stanie regulować zegar dobowy skóry.

Circanblue pomaga w resynchronizacji naturalnego biorytmu skóry, aby przeciwdziałać wywołanej cyfrowo desynchronizacji cyklu dobowego, zapewniając zdrowe i zrównoważone starzenie się skóry.

Jako naturalna postbiotyczna substancja aktywna, wykazał on skuteczność w zapewnianiu ochrony przed niebieskim światłem, a także we wspieraniu naturalnych zdolności skóry do regeneracji i detoksykacji, związanych z naprawą komórkową i rytmami dobowymi.

Dokładniej rzecz ujmując, protokoły testów wykazały, co następuje: 

• Poddane działaniu preparatu Circanblue™ keratynocyty przywróciły rytm ekspresji obu genów CLOCK i CRY1 bliżej komórek nienapromieniowanych, przywracając po 24 godzinach ekspresję genów do poziomu podstawowego. 
• Komórkową aktywność detoksykacyjną tego składnika poprzez aktywację szlaków komórkowych związanych z rytmem dobowym (Nqo-1 i Hmox1).
• Modulację genów związanych z cyklem dobowym skóry, w tym receptora melatoniny (MTR1) i enzymu naprawczego (SIRT1), co sugeruje, że składnik ten wykazuje działanie przeciwutleniające poprzez wymiatanie wolnych rodników, przyczyniając się w ten sposób do homeostazy mitochondriów, czyli utrzymania ich wewnętrznej równowagi, i wspierając działanie przeciwzapalne.

W związku z powyższym Circanblue™ stoi na czele innowacji w obszarze pielęgnacji skóry, w oparciu o regulację rytmu dobowego, a wszystko to postrzegane przez pryzmat naturalnej pielęgnacji skóry, zgodnej z bieżącymi preferencjami konsumentów w zakresie holistycznego zdrowia i urody.