Dysmutaza ponadtlenkowa: funkcje i sojusznicy antyoksydacyjni

Pod wieloma względami analiza dysmutazy ponadtlenkowej pozwoliła na zweryfikowanie tego, w jaki sposób zrozumienie mechanizmów rządzących wolnymi rodnikami znacząco przyczyniło się do postępu w kosmetologii.

Mówiąc prościej, wolne rodniki to niestabilne cząsteczki posiadające niesparowane elektrony, które leżą u podstaw stresu oksydacyjnego i uszkodzenia struktur komórkowych, w tym lipidów, białek i DNA. Uszkodzenie to jest bezpośrednio związane z przyspieszającymi procesami starzenia. W ostatnich latach stało się ono przedmiotem zainteresowania naukowców zajmujących się kosmetologią. 

W tym kontekście jednym z kluczowych przeciwutleniaczy, który został wprowadzony do leksykonu pielęgnacji skóry, jest dysmutaza ponadtlenkowa (SOD). De facto, funkcje dysmutazy ponadtlenkowej, a także ich wzmocnienie za pomocą silnych przeciwutleniaczy, wykazują potencjał do zapoczątkowania nowej ery w kuracjach antyoksydacyjnych.

Dysmutaza ponadtlenkowa: funkcje i definicja

Dysmutaza ponadtlenkowa (SOD) to kluczowy enzym i fundamentalny składnik układu obrony antyoksydacyjnej, którego zadaniem jest neutralizacja wolnych rodników i łagodzenie stresu oksydacyjnego.

W związku z tym funkcje dysmutazy ponadtlenkowej można podsumować następująco:

• Obrona antyoksydacyjna: SOD katalizuje przemianę rodników ponadtlenkowych (O2•−) w tlen (O2) i nadtlenek wodoru (H2O2) – mniej szkodliwe substancje. W ten sposób skutecznie chroni komórki przed stresem oksydacyjnym. Jest to istotne z uwagi na fakt, iż rodniki ponadtlenkowe mogą powodować poważne uszkodzenia oksydacyjne komórek, jeśli nie zostaną szybko zneutralizowane. 
• Modulacja reakcji zapalnych: ponieważ rodniki ponadtlenkowe biorą udział w procesach zapalnych, SOD może pomóc w modulacji reakcji zapalnej poprzez obniżenie poziomu rodników ponadtlenkowych.
• Mechanizmy naprawy komórkowej: SOD odgrywa kluczową rolę w ochronie składników komórkowych (takich jak białka, lipidy i DNA) przed uszkodzeniami oksydacyjnymi. W ten sposób wspiera ogólne zdrowie i funkcjonowanie komórek, w tym funkcjonowanie mitochondriów, które mogłyby wykazywać podatność na uszkodzenia oksydacyjne.
• Działanie neuroprotekcyjne: stres oksydacyjny i uszkodzenia wywołane przez wolne rodniki mogą mieć również związek z chorobami neurodegeneracyjnymi, takimi jak choroba Alzheimera i Parkinsona. W tym kontekście dysmutaza ponadtlenkowa działa jako przeciwutleniacz i może uczestniczyć w istotnych procesach neuroprotekcyjnych.

Chociaż te kluczowe funkcje dysmutazy ponadtlenkowej ujawniają fundamentalną rolę SOD w zachowaniu ogólnego zdrowia, bliższe przyjrzenie się właściwościom kosmetycznym tego enzymu pozwala również na ukazanie jego wyjątkowych właściwości. Należy podkreślić, że dysmutaza ponadtlenkowa jest jedynym enzymatycznym przeciwutleniaczem zdolnym do reagowania z rodnikami ponadtlenkowymi (O2•−), jawiąc się jako jeden z najsilniejszych, dostępnych obecnie na rynku przeciwutleniaczy. Jego właściwości przeciwzapalne i zdolność do naprawy komórek były również kluczowe dla szerokiego zastosowania tego enzymu w kosmetyce, w tym w kuracjach przeciwstarzeniowych, kremach nawilżających i filtrach przeciwsłonecznych.

Cytryna ekologiczna (lemon eco): potężny sojusznik dysmutazy ponadtlenkowej

Dążąc do zwiększenia skuteczności produktów do pielęgnacji skóry, warto rozważyć możliwość opracowania formuł działających w sposób synergiczny. Wśród przeciwutleniaczy witamina C wyróżnia się tym, że zapewnia kompleksową ochronę przed niekorzystnym oddziaływaniem szerokiego spektrum wolnych rodników.

To właśnie w tym kontekście coraz większą uwagę przyciąga znana nam wszystkim cytryna – Citrus limonum Risso (L.) Burm. Wyciąg z cytryny jest stosowany w licznych tradycjach zarówno w celach leczniczych, jak i kosmetycznych. Swoje działanie antyoksydacyjne zawdzięcza głównie zawartości flawonoidów i witaminy C. Jej profil chemiczny, który sam w sobie wykazuje silne działanie antyoksydacyjne, odgrywa również kluczową rolę we wspieraniu ogólnej obrony antyoksydacyjnej, w tym funkcji dysmutazy ponadtlenkowej.

Jeśli chodzi o aktywność antyoksydacyjną flawonoidów, wynika ona z połączenia ich właściwości chelatujących żelazo i zdolności do wychwytywania wywołujących starzenie wolnych rodników (FR). Tym samym zapobiega tworzeniu się reaktywnych form tlenu (ROS). 

Ponadto stwierdzono, że flawonoidy hamują aktywność enzymów biorących pośrednio udział w procesach utleniania, takich jak fosfolipaza A2 (PLA2). Ponadto stymulują aktywność innych enzymów o powszechnie znanych właściwościach antyoksydacyjnych, takich jak katalaza (CAT) i dysmutaza ponadtlenkowa (SOD). 

W przypadku witaminy C, wykazuje ona znaczną aktywność polegającą na wymiataniu wolnych rodników, a także oferuje inne korzyści, takie jak właściwości fotoochronne, neutralizujące rodniki wytwarzane przez promieniowanie UVB. 

Udowodniono, że zestawienie flawonoidów z witaminami wykazuje silne właściwości przeciwutleniające, a także zapobiegające oddziaływaniu wolnych rodników oraz fotoochronne, a zatem jest niezwykle korzystne w ograniczaniu procesów oksydacyjnych i skutków starzenia się skóry (Maia Campos, P.M. i in., 2006).

Podsumowując, zważywszy na obecnie panujące tendencje, takie jak preferowanie znanych składników kosmetyków, oraz zaawansowane trendy, takie jak nutrikosmetyki, cytryna jawi się jako przekonujący sojusznik dla marek pragnących rozszerzyć swój katalog przeciwutleniaczy, a także sprostać obecnym oczekiwaniom konsumentów. W tym kontekście naturalne składniki, takie jak Lemon eco by Provital, otwierają nową perspektywę dla popartych badaniami naukowymi formuł antyoksydacyjnych.